DUŻY - OKREŚLENIA ("LARGE", "BIG", "GREAT")

Przymiotniki "large", "big" i "great" znaczą 'duży', 'wielki', używamy ich jednak w różnych kontekstach.



Wyraz "large" jest nieco formalny. Odnosi się jedynie do fizycznych wymiarów opisywanych obiektów.



(1) Have you been in that large house?

Czy byłeś w tym wielkim domu?

(2) What a large dog!

Jaki duży pies!



Przymiotnika "large" zazwyczaj nie stosuje się w odniesieniu do ludzi. Kiedy to czynimy, opisujemy osobę 'wysoką i potężną', 'dużą i grubą':



(3) A large man refused to join the queue.

Wysoki i gruby mężczyzna odmówił stania w kolejce.



Zwrot "a larger view" oznacza w przenośni 'szerszy obraz', 'pełniejszy obraz', np.:



(4) To get a larger view of Scotland you should really visit our country.

By mieć pełniejszy obraz Szkocji, naprawdę powinieneś odwiedzić nasz kraj.



Wyrazu "large" używamy też często w połączeniu ze słowami "amount" ('ilość'), "scale" ('skala'), "extent" ('stopień, zasięg'), "number" ('liczba'), "quantity" ('ilość'), "part" ('część'), "percentage" ('procent'), "proportion" ('proporcja'), "volume" ('objętość').



Zwrot "at large" może oznaczać 'na wolności (o więźniach, dzikich zwierzętach itd.), np.:



(5) There are five prisoners at large.

Pięciu więźniów znajduje się na wolności.



Przymiotnik "big" bywa używany podobnie do "large" (opisuje fizyczne rozmiary obiektów).



(6) Have you been in that big house?

Czy byłeś w tym wielkim domu?

(7) What a big dog!

Jaki duży pies!



Czasami powinniśmy go tłumaczyć za pomocą polskiego określenia 'pełen (czegoś)', np.:



(8) His eyes were big with tears.

Oczy miał pełne łez.



Użycie wyrazu "big" może wskazywać na mniej formalny charakter wypowiedzi. Ponadto w mowie potocznej przymiotnik "big" (w przeciwieństwie do "large") opisuje czasem policzalne pojęcia abstrakcyjne.



(9) This is a big decision. You'd better think twice.

To poważna decyzja. Lepiej to przemyśl.

(10) This is a big day! A big bank granted me a loan!

To dla mnie wielki dzień! Duży bank udzielił mi pożyczki!



W odniesieniu do ludzi przymiotnik "big" może znaczyć 'wielki (duchem)':



(11) This big man sacrificed himself in order to save us.

Ten wspaniały człowiek poświęcił się, by nas ratować.



Uwaga: stopień najwyższy przymiotnika "big" (czyli "the biggest") bywa używany także w negatywnym kontekście, np.:



(12) He was the biggest thief in the States.

Był największym złodziejem w Stanach.



Zwrot "a bigger picture" znaczy, podobnie jak "a larger view", 'szerszy obraz', 'pełniejszy obraz', np.:



(13) To get a bigger picture of this complex issue, you need to consider its history.

By mieć pełniejszy obraz tego złożonego zagadnienia, powinno się wziąć pod uwagę jego historię.



Przymiotnik "big" często występuje w połączeniu ze słowami "argument" ('kłótnia', 'argument'), "difference" ('różnica'), "mistake" ('błąd, pomyłka'). Zwrot "no big deal" znaczy potocznie 'nic poważnego', 'nic wielkiego', np.:



(14) It's no big deal that you lost your keys.

To nic takiego, że zgubiłeś kluczyki.



Z kolei zwrot "big deal!" można by przetłumaczyć jako 'też mi coś!', 'phi!' (zaznaczamy przy jego pomocy, że coś, co nasz rozmówca uważa za ważne lub szczególne, wcale takie nie jest w naszych oczach), np.:



(15a) A: I earn $ 1,500 a month.

Zarabiam tysiąc pięćset dolarów miesięcznie.

(15b) B: Big deal! I earn $ 2,000!

Też mi coś! Ja zarabiam dwa tysiące!




Zazwyczaj "big" nie odnosi się do niepoliczalnych pojęć abstrakcyjnych (wyjątek to "big trouble" 'poważne kłopoty'). W tym kontekście używamy zwykle przymiotnika "great", np.:



(16a) You showed great courage.

Wykazałeś się wielką odwagą.

(16b) *You showed big courage.

(16c) *You showed large courage.



W sytuacjach, gdy mówimy o policzalnych pojęciach abstrakcyjnych, a więc takich, w których określenie "big" jest dozwolone, użycie przymiotnika "great" nadaje silniejszej wymowy, podkreśla znaczenie:



(17) It is a big pleasure to come home again.

To duża przyjemność wrócić do domu.

(18) It is a great pleasure to come home again.

To ogromna przyjemność wrócić do domu.



Przymiotnik "great" występuje najczęściej w znaczeniu przenośnym, nieodnoszącym się do fizycznej wielkości. Potocznie "great" znaczy 'świetny', 'wspaniały', a w języku oficjalnym - 'wielki', 'sławny', 'znany i wybitny'.



(19) What a great car!

Ale świetne auto!

(20a) What a big car!

(20b) What a large car!

Ale duże auto!

(21) Churchill was a great politician.

Churchill był wielkim politykiem.



W przeciwieństwie do określenia "the biggest" (patrz zdanie (12)) przymiotnik "great" ma niezależnie od stopnia jednoznacznie pozytywną konotację.



Bardzo rzadko używa się słowa "great" do określania fizycznej wielkości obiektów. Zdarza się to przede wszystkim w stylu literackim ('duży i robiący wrażenie'), np.:



(22) There was a great crowd on the town square.

Na placu miejskim był wielki tłum.



Przymiotnik "great" często łączy się z wyrazami "age" ('wiek'), "height" ('wysokość'), "length" ('długość'). Warto też zapamiętać zwrot "a great deal", który znaczy 'dużo' (uwaga: trzeba go odróżnić od zwrotu "big deal" - patrz przykłady (13-14), np.:



(23) I spent a great deal of time and effort preparing for the exam.

Poświęciłem dużo czasu i wysiłku, przygotowując się do egzaminu.



Żadne z omawianych w tym haśle słów nie łączy się z niepoliczalnymi rzeczownikami oznaczającymi konkretne obiekty fizyczne, np. "land" 'ziemia' czy "ice" 'lód', a nie pojęcia abstrakcyjne. W takim przypadku używa się konstrukcji "a lot of", np.:



(24a) She bought a lot of land in the valley.

Kupiła dużo ziemi w tej dolinie.

(24b) *She bought large land in the valley.

(24c) *She bought big land in the valley.







LICZBA MNOGA - WPROWADZENIE



Liczba mnoga ("plural") służy do mówienia o więcej niż jednej rzeczy lub osobie. Pojęcie to stosuje się w języku angielskim tylko do niektórych części mowy: rzeczowników (np. "page" 'strona książki'), zaimków (np. "we" 'my') i czasowników (np. "read" 'czytać'). Niektóre zaimki i rzeczowniki występują tylko w liczbie mnogiej (np. "we" 'my', "trousers" 'spodnie'), inne wyrazy - rzeczowniki i czasowniki - odmieniają się ze względu na kategorię liczby, tzn. mają swoje formy zarówno w liczbie pojedynczej (np. "page"', "(he) reads" '(on) czyta'), jak i w liczbie mnogiej (np. "(two) pages" '(dwie) strony', "(we) read" '(my) czytamy').



Liczba mnoga jako zjawisko gramatyczne może osobom uczących się języka angielskiego sprawiać kłopoty z dwóch głównych powodów. Po pierwsze, wśród rzeczowników istnieją wyjątki od ogólnej reguły, zgodnie z którą formy liczby mnogiej tworzy się przez dodanie końcówki "-s" do rzeczownika w liczbie pojedynczej (takie wyjątki to np.: "teeth" 'zęby', a nie *"tooths", jak przewidywałaby reguła). Po drugie, rzeczowniki w liczbie pojedynczej, które odnoszą się do zbiorowości ludzkich działających wspólnie, jako jeden podmiot, np. "government" ('rząd'), ze względu na swoje znaczenie używane są czasem w czasownikami w liczbie mnogiej - sens przeważa tutaj nad formalnymi wymogami gramatyki

Istnieją trzy podstawowe zaimki w liczbie mnogiej (wraz z ich formami przypadkowymi, występującymi po czasownikach i przyimkach):



"we" 'my' ("us" 'nas', 'nam' itd.)

"you" 'wy'; 'was', 'wam' itd.

"they" 'oni/one' ("them" 'ich', 'im' itd.)



Uwaga: "you" znaczy również 'ty', a więc jest także zaimkiem drugiej osoby liczby pojedynczej. W języku angielskim nie ma gramatycznego rozróżnienia pomiędzy zaimkami drugiej osoby w obydwu liczbach ("you" 'ty' oraz "you" 'wy') a formą grzecznościową (odpowiadającą polskiemu 'Pan', 'Pani' i 'Państwo'). Zwracając się po angielsku do osób, do których po polsku nie mówilibyśmy po imieniu, używamy po prostu zaimka "you", a czasem - zwłaszcza przy powitaniach, gdy znamy nazwisko i ewentualnie tytuł rozmówcy - wyrażenia w rodzaju "Ms Jefferson".



Rzeczowniki w liczbie mnogiej odnoszą się do więcej niż jednego konkretnego egzemplarza jakiejś policzalnej kategorii, zarówno konkretnej (np. "pencil" 'ołówek' - "pencils" 'ołówki'), jak i abstrakcyjnej (np. "remark" 'uwaga' - "remarks" 'uwagi'), a także do przedmiotów uznawanych w języku angielskim za niepojedyncze (np. "trousers" 'spodnie'). Dla zdecydowanej większości rzeczowników formy liczby mnogiej tworzy się przez dodanie końcówki "-s" lub jej kontekstowego wariantu "-es".



Zakończenie rzeczownika w liczbie pojedynczej

"-sh", "-ch",

"-s", "-x" lub "-z"



Końcówka liczby mnogiej

"-es"



Przykłady

"dish" 'danie' › "dishes" 'dania'

"match" 'zapałka' › "matches" 'zapałki'

"bus" 'autobus' › "buses" 'autobusy'

"sex" 'płeć' › "sexes" 'płcie'

"quiz" 'quiz, sprawdzian' › "quizes" 'quizy, sprawdziany'





Zakończenie rzeczownika w liczbie pojedynczej

"-y"



Końcówka liczby mnogiej

"-ies"



Przykłady

"fly" 'mucha' › "flies" 'muchy'





Wszystkie pozostałe zakończenia mają z reguły końcówkę liczby mnogiej

"-s"



Przykłady

"apple" 'jabłko' › "apples" 'jabłka'

"week" 'tydzień' › "weeks" 'tygodnie'

"sister" 'siostra' › "sisters" 'siostry'

"way" 'droga' › "ways" 'drogi'





Typy wyjątków od tej reguły (np. "child" 'dziecko' - "children" 'dzieci') omówione są w haśle LICZBA MNOGA - RZECZOWNIKI NIETYPOWE.



Rzeczownik w liczbie mnogiej na ogół łączy się w zdaniu z czasownikiem w liczbie mnogiej, z wyjątkiem rzeczowników o niejasnym statusie co do kategorii liczby (np. "acoustics" 'akustyka') oraz utartych nazw własnych (np. "the United States" 'Stany Zjednoczone'):



(1) The United States continues to be a superpower.

Stany Zjednoczone wciąż są supermocarstwem.



Właściwe użycie czasownika w liczbie mnogiej nie sprawia zazwyczaj Polakom żadnych trudności: w czasach prostych czasownik przyjmuje formy bez dodatkowych końcówek, a w czasach o złożonej budowie liczba mnoga zaznacza się tylko w czasownikach posiłkowych "be" (np. czas teraźniejszy ciągły, por. CZAS TERAŹNIEJSZY CIĄGŁY) oraz "have" (np. czas teraźniejszy uprzedni, por. CZAS TERAŹNIEJSZY UPRZEDNI):



(2a) They speak English.

Mówią po angielsku.

(2b) They speaks English.

(3) They spoke English.

Mówili po angielsku.

(4a) They are speaking English.

Mówią po angielsku (w tej chwili).

(4b) They is speaking English.



Inaczej mówiąc, język angielski nie dysponuje żadną końcówką, którą dołączałoby się do formy podstawowej czasownika po to, aby zaznaczyć, że czasownik ten występuje w liczbie mnogiej.

Nie masz uprawnień do komentowania

JezykiObce.pl

Wszystko do nauki języków

Informacja

Komunikat dla użytkowników:

Od dnia 7.01.2019 zaprzestaliśmy codziennego wysyłania listy słówek.

Gramatyka - treści losowe

Zaloguj się lub zarejestruj aby skorzystać ze wszystkich funkcji portalu.

Główna Gramatyka Zagadnienia gramatyczne DUŻY - OKREŚLENIA ("LARGE", "BIG", "GREAT")
Loading ...